Hoe blijf je – ook na je pensioen – happy?

Patrick van Hees (53) studeerde commerciële economie en algemene sociale wetenschappen en later in Cambridge positieve psychologie. In zijn studententijd had hij een bijbaan in het distributiecentrum van Albert Heijn in Zaandam op de afdeling bier/fris.

Kan iedereen gelukkig worden?

‘De meeste mensen wel. Voor sommigen is het op dit moment onmogelijk, omdat ze bijvoorbeeld heel ernstige trauma’s doormaken, zoals een oorlog. Je vermogen om gelukkig te zijn heeft met verschillende factoren te maken. Bijvoorbeeld met je verleden. De ene mens heeft vroeger meer positieve of negatieve dingen meegemaakt dan de ander. Daarnaast hebben sommigen van nature meer aanleg om gelukkig te zijn dan anderen. Als je optimistisch bent, niet snel last hebt van stress of makkelijk contact legt met anderen is het gemakkelijker om gelukkig te zijn.  
Ook je huidige omstandigheden spelen een rol. Als je bijvoorbeeld in een scheiding zit, financiële problemen hebt of te maken hebt met ziekte (in je omgeving), is het moeilijker om gelukkig te zijn. Daarom pleit ik er altijd voor om een beetje geduld te hebben met die lastige buurman of collega. Je hebt vaak geen idee wat mensen met zich meedragen of waarvan ze wakker liggen.’

Hoe word je gelukkig?

‘Er zijn drie bouwstenen voor een duurzaam gelukkig leven. Je hebt doelen nodig, oplaadpunten en mensen. Over deze drie dingen gaat mijn boek Geluk is D.O.M.  

Bij doelen hoef je niet aan grote doelen te denken, zoals een wereldreis. Het gaat erom dat je zelf achter het stuur van je leven gaat zitten en je dagen invult. Bijvoorbeeld door te doen waar je goed in bent, misschien als vrijwilliger. Met oplaadpunten bedoel ik activiteiten waarmee je stress afbouwt en je batterij weer oplaadt. Denk aan sporten, lekker naar de kapper gaan of ontspanningsoefeningen doen. Daarnaast is het belangrijk om contact te hebben met andere mensen. Iets kunnen betekenen voor een ander, waardering krijgen van andere mensen en je gevoelens delen zijn belangrijke bijdragen aan geluk.’

Waarom is sporten belangrijk?

‘Het hoeft niet per se sport te zijn, maar lichaamsbeweging is belangrijk voor ons geluk. Ongelukkige mensen hebben over het algemeen meer cortisol in hun bloed. Dat is een stresshormoon. Zij voelen zich vaak een beetje opgejaagd. Lichaamsbeweging is de makkelijkste manier om te zorgen voor minder cortisol. Als je je gestrest voelt, helpt het als je bijvoorbeeld een wandeling maakt.’

Waarom is contact met andere mensen zo belangrijk?

‘Uit onderzoek weten we dat mensen die veel contact hebben met familie en vrienden gelukkiger zijn dan mensen die hun familie en vrienden bijna nooit zien. Ook zijn mensen op hun werk gelukkiger als er minstens één collega is met wie ze kunnen lachen of bij wie ze hun hart kunnen luchten. Het draait om verbinding. Als we ons verbonden voelen met anderen zijn we gelukkiger.’

Wat ga je vertellen op de Pensioen inspiratiedag van Ahold Delhaize Pensioen?

‘Met pensioen gaan is een belangrijk moment. Je gaat naar een nieuwe fase in je leven. Het is goed om daarbij stil te staan. Hoe ga je je leven invullen? Wat zijn je doelen? Hoe word of blijf je gelukkig? Op de Pensioen inspiratiedag ga ik inzichten uit de gelukswetenschap delen en ook concrete tips geven.’

Wat zijn je tips?

‘Die ga ik nu niet allemaal vertellen, maar ik geef een voorproefje. Er is wetenschappelijk onderzoek gedaan naar mensen die op hoge leeftijd heel gelukkig zijn. Wat is hun geheim? Hoe doen ze dat? Als je kijkt naar die gelukkige oudere mensen zie je veel overeenkomsten. Opvallend is dat ze lekker bezig blijven. Nietsdoen is maar een paar dagen of hooguit een paar weken fijn. Bezig blijven op een manier die past bij je interesses en mogelijkheden is veel beter. Verder valt op dat gelukkige oudere mensen optimistischer zijn. Dat is niet iedereen van nature, maar je kunt het wel leren. Een andere tip is: investeer in contacten. Als je met pensioen gaat, vallen er contacten weg. Je spreekt geen collega’s of klanten meer. Hoe ga je dat na je pensioen invullen? Zorg ervoor dat je ook na je pensioen verbonden blijft met anderen.’